شمال نیوز: کرم سینا / با توجه به شعار سال 1394 توسط مقام معظم رهبری در خصوص "دولت و ملت ّهمدلی و همزبانی" به تبیین مفهوم وآثار اجتماعی این فرمایش از دیدگاه اقتصادی می پر دازیم:
جوامعی که دولت وملت به یکدیگر اعتماد دارندبه سرعت و با قدرت راه آبادی و شکوفایی و اقتدار و عظمت پیشرفت را طی می کند .در این گونه جوامع ،در سایه هدف مشترک مردم و کارگزاران،هماهنگی نیروها وامکانات،همکاری و بسیج اندیشه ها،تعاون دلها و دستها و در یک کلمه مشارکت راستین شکل می گیرد .
در علوم اقتصادی سرمایه به شکل های فیزیکی ،مانند سد ،جاده ،دانشگاهها ،بیمارستانها و....و سرمایه انسانی همانند نیروها ی انسانی ماهر و غیر ماهر ،سرمایه اجتماعی اعتماد بین دولت و ملت می باشد که بین این سه سرمایه در علم اقتصاد ،سرمایه اجتماعی از همه مهم تر است . حتی دو سرمایه دیگر در سایه سرمایه اجتماعی شکل می گیرد.
بنابراین در کنار سرمایه فیزیکی و انسانی ،سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی(social capital) نیز مورد توجه قرار گرفته است . سرمایه اجتماعی با بعد معنوی یک اجتماع ،میراث تاریخی است که از طریق تشویق افراد به "همکاری"و"مشارکت "در تعاملات اجتماعی قادر است به حل میزان پیشرفت از معضلات موجود در ان اجتماع نائل اید وحرکت به سوی رشد و توسعه شتابان اقتصادی ،سیاسی،فرهنگی و.....را امکان پذیر سازد .
در واقع ،سرمایه اجتماعی را می توان در کنار سرمایه های فیزیکی و انسانی،بخشی از ثروت ملی به حساب آورد که بستر مناسبی برای بهره برداری از سرمایه انسانی و فیزیکی وراهی برای رسیدن به موفقییت قلمداد می شود . بدون سرمایه اجتماعی ،هیچ اجتماعی به هیچ سرمایه ای نمی رسد به طوری که بسیاری از گروه ها ،ساز مان ها و جوامع انسانی ،بدون سرمایه اقتصادی و صرفا با تکیه بر سرمایه انسانی و اجتماعی توانسته اند به موفقییت دست یابند ،اما هیچ مجموعه انسانی بدون سرمایه اجتماعی نمی تواند اقدامات مفید و هدفمندی انجام دهد .
از سوی دیگر سرمایه اجتماعی به زندگی افراد معنی و مفهوم می بخشد و زندگی را ساده تر و لذت بخش تر می کند . پس به طور کلی می توان گفت هر چه سرمایه اجتماعی ملتی بیشتر باشد آن ملت خوشبخت تر و ثروتمند تر خواهد بود.
برخی از ابعاد ،جنبه و اشکال سرمایه اجتماعی عبارتند از :اعتماد ،صداقت ،حسن تفاهم ، سلامتی نفس ، همدردی ،دوستی ،همبستگی ، فداکاری .....و این ابعاد از طریق جریان های اطلاع رسانی مثل آموزش مربوط به مشاغل ،تبادل عقاید ،تبادل اطلاعات ،هنجارهای مربوط به معاملات در شبکه های اجتماعی ،مشارکت مردمی ،گروه های خود یاری و نوع دوستی و روحیه جمع گرایی در برابر فرد گرایی و......بین اعضای شبکه اجتماعی شکل می گیرد .
بنا براین سرمایه اجتماعی به گونه ها و ابعاد زیر می توان تقسیم نمود :
1-اعتماد اجتماعی : اعتماد اجتماعی شامل اعتماد دولت و ملت ،بطور مثال دولت باید درارائه اعداد و ارقام ودادن اطلاعات در تمام زمینه های بطو ر شفاف عمل نماید مانند نرخ تورم ،نرخ مالیات ،نرخ بیکاری ،نرخ بیسوادی و....از طرف دیگر مردم هم دررعایت قوانین و همچنین در ارائه اطلاعات مربوط به عوار ض و مالیات و....به موقع اقدام نمایند.
2-مشارکت سیاسی ودخالت در سر نوشت مملکت مانند انتخابات ریاست جمهوری ،خبرگان ،مجلس شورای اسلامی ،شورای اسلامی شهر و روستا و...
3-مشارکت در مسائل اقتصادی و ترویج فرهنگ کار ،تعاون و.......
4- پیو ندهای اجتماعی
5-بخشش ،ایثار ،انفاق ،نوع دوستی و.....
نتیجه این که :
به طور کلی می توان گفت که سرمایه اجتماعی یک ظرفیت ،جوهر اجتماعی ،هنجار های غیر رسمی است ک همکاری میان افراد و نهاد های یک جامعه را ارتقا می بحشد .از طریق سرمایه اجتماعی است که رفتار های اخلاقی ،قانون مداری،خطر پذیری واعتماد متقابل در بین اعضای گروه ایجاد می شود که در آن صورت می توانیم اقتصاد مقاومتی و مدیریت جهادی را در کشور نهادینه نماییم . انشاالله
عضو هیئت علمی دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی